1 00:00:01,000 --> 00:00:04,000 Patrzycie na nocne niebo w innej galaktyce. 2 00:00:04,000 --> 00:00:08,500 Obserwacje Messier31, Wielkiej Mgławicy Andromedy wykonane przez Hubble'a 3 00:00:08,700 --> 00:00:11,000 ukazują niespotykane szczegóły. 4 00:00:11,300 --> 00:00:15,000 Większość gwiazd na tym zdjęciu leży poza Drogą Mleczną 5 00:00:15,200 --> 00:00:18,000 w odległości ponad dwóch milionów lat świetlnych. 6 00:00:18,200 --> 00:00:21,500 Jest to jedno z najbardziej głębokich, szczegółowych zdjęć 7 00:00:21,700 --> 00:00:25,000 galaktyki leżącej poza naszą Drogą Mleczną. 8 00:00:41,000 --> 00:00:44,000 Odcinek 48: Głębokie obserwacje Wielkiej Mgławicy Andromedy 9 00:00:47,000 --> 00:00:51,000 Prowadzenie: Dr J, a.k.a. Dr Joe Liske 10 00:00:53,000 --> 00:00:56,000 Witajcie w kolejnym odcinku Hubblecast. 11 00:00:56,300 --> 00:00:59,500 Astronomowie obserwują miliony galaktyk 12 00:00:59,700 --> 00:01:03,500 na nocnym niebie ale tylko niewielka część z nich, 13 00:01:03,700 --> 00:01:07,500 zaledwie kilkadziesiąt, jest dość blisko nas żeby 14 00:01:07,700 --> 00:01:10,500 rozróżnić poszczególne gwiazdy z których są złożone. 15 00:01:10,700 --> 00:01:15,500 I to właśnie czyni tę małą grupę galaktyk wyjątkową dla astronomów. 16 00:01:18,000 --> 00:01:21,000 Wielka Mgławica Andromedy należy do tej grupy. 17 00:01:21,300 --> 00:01:24,500 Jest bliżej Ziemi niż jakakolwiek inna galaktyka spiralna, 18 00:01:24,700 --> 00:01:28,000 co oznacza że możemy jej się przyjrzeć dokładnie. 19 00:01:28,300 --> 00:01:32,500 W rzeczywistości, Wielka Mgławica Andromedy jest jednym z największych obiektów nocnego nieba 20 00:01:32,700 --> 00:01:37,000 kilka razy większa niż Księżyc w pełni, choć oczywiście o wiele słabsza. 21 00:01:39,000 --> 00:01:43,500 Względna bliskość galaktyki i niezrównana jakość zdjęć Hubble'a, 22 00:01:43,700 --> 00:01:47,000 dzięki jego pozycji nad atmosferą Ziemi, 23 00:01:47,200 --> 00:01:51,500 dają astronomom wyjątkowy widok na wnętrze tej galaktyki. 24 00:01:57,000 --> 00:02:00,000 Nie jest to gęsty, nieprzejrzysty obiekt, 25 00:02:00,200 --> 00:02:04,000 obserwacje Wielkiej Mgławicy Andromedy wykonane przez Hubble'a przypominają nam 26 00:02:04,200 --> 00:02:07,000 że jedną z głównych cech galaktyk są 27 00:02:07,000 --> 00:02:09,000 ogromne odległości między ich gwiazdami. 28 00:02:09,200 --> 00:02:13,500 A w tych ogromnych pustych przestrzeniach patrzymy poprzez Mgławicę Andromedy 29 00:02:13,700 --> 00:02:16,500 na o wiele bardziej odległe galaktyki leżące w tle. 30 00:02:23,000 --> 00:02:27,000 Te obserwacje prowadzono w galaktycznym halo Wielkiej Mgławicy Andromedy, 31 00:02:27,200 --> 00:02:31,500 ogromnej sferze gwiazd i niewidzialnej ciemnej materii która otacza galaktykę. 32 00:02:32,000 --> 00:02:36,000 Choć Hubble potrafi wypatrzyć tutaj tysiące gwiazd, 33 00:02:36,200 --> 00:02:40,000 ta część galaktyki jest w rzeczywistości bardzo słabo wypełniona gwiazdami 34 00:02:40,200 --> 00:02:43,500 więc wiele galaktyk tła jest tu widocznych. 35 00:02:47,000 --> 00:02:51,500 Ten ogromny strumień gwiazd jest wyraźnie bardziej gęsty niż reszta galaktycznego halo. 36 00:02:51,700 --> 00:02:55,000 Ten pas gwiazd był pozostawiony przez galaktykę karłowatą 37 00:02:55,200 --> 00:02:58,000 która została wchłonięta przez Mgławicę Andromedy. 38 00:03:14,500 --> 00:03:18,500 Ale najbardziej tłoczne z obserwowanych miejsc to dysk galaktyczny - 39 00:03:18,700 --> 00:03:22,000 to część która zawiera charakterystyczne ramiona spiralne, 40 00:03:22,200 --> 00:03:25,500 oraz przyćmione i mniej liczne gwiazdy w przestrzeniach między nimi. 41 00:03:30,500 --> 00:03:35,000 Choć te zdjęcia wydają się bogate w szczegóły, jesteśmy zaledwie na obrzeżach Wielkiej Mgławicy Andromedy. 42 00:03:35,200 --> 00:03:39,000 Jest tak ponieważ obserwacje prowadzono aby zbadać 43 00:03:39,200 --> 00:03:43,500 konkretny typ gwiazd zmiennych powszechnie występujący w zewnętrznych obszarach galaktyk. 44 00:03:47,500 --> 00:03:50,500 Dla nieuzbrojonego oka, Wielka Mgławica Andromedy jest wielką, 45 00:03:50,700 --> 00:03:52,500 szarą, słabą plamą na niebie. 46 00:03:52,700 --> 00:03:56,000 Ale obserwacje Hubble'a ukazują ją w całkowicie innej perspektywie, 47 00:03:56,200 --> 00:04:01,000 gdzie z rozmytego kształtu galaktyki rozróżnione zostają poszczególne gwiazdy. 48 00:04:01,200 --> 00:04:04,500 Żegna was prowadzący Hubblecast Dr. J. 49 00:04:04,500 --> 00:04:08,000 Po raz kolejny natura przerosła nasze najśmielsze oczekiwania. 50 00:04:10,000 --> 00:04:13,000 Trankrypcja: ESA/Hubble. 51 00:04:16,000 --> 00:04:17,500 Hubble to projekt międzynarodowej współpracy 52 00:04:17,700 --> 00:04:19,500 między NASA i ESA. Tłumaczenie: Mariusz Herbich