1 00:00:01,000 --> 00:00:09,000 Nowe obserwacje gromady kulistej NGC 2808 z teleskopu Hubble'a potwierdzają istnienie trzech generacji gwiazd 2 00:00:09,000 --> 00:00:12,000 zamiast przewidywanej przez obecne teorie jednej. 3 00:00:34,000 --> 00:00:36,000 Oto Hubblecast! 4 00:00:36,000 --> 00:00:46,000 Wiadomości i obrazy z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a (NASA/ESA). Podróże w czasie i przestrzeni wraz z naszym prowadzącym, dr J. a.k.a Joe Liske. 5 00:00:47,000 --> 00:00:49,000 Witajcie w Hubblecast! 6 00:00:49,000 --> 00:00:57,000 Gromady kuliste są pionierami Drogi Mlecznej, ponieważ powstały w trakcie formowania się Galaktyki. 7 00:00:57,000 --> 00:01:03,000 Stanowią one zwarte grupy liczące zazwyczaj setki tysięcy gwiazd, trzymane razem dzięki grawitacji. 8 00:01:03,000 --> 00:01:10,000 Astronomowie uważali do tej pory, iż gromady kuliste przechodzą tylko jedną fazę narodzin gwiazd 9 00:01:10,000 --> 00:01:15,000 na samym początku istnienia, a następnie ustatkowują się, tocząc cichy żywot. 10 00:01:19,000 --> 00:01:25,000 Nowe obserwacje teleskopu Hubble'a ukazały, że pomysł ten może być zbyt uproszczony 11 00:01:25,000 --> 00:01:36,000 Badania Hubble'a prowadzone na gromadzie kulistej NGC 2808 dostarczyły dowodów na to, że zamiast jednego okresu narodzin, 12 00:01:36,000 --> 00:01:43,000 mamy do czynienia aż z trzema oddzielnymi okresami gwiazdotwórczymi we wczesnej fazie istnienia gromady. 13 00:01:44,000 --> 00:01:55,000 Byliśmy naprawdę zaskoczeni tymi rezultatami, gdy ujrzeliśmy je po raz pierwszy, ponieważ zupełnie nie spodziewaliśmy się czegoś podobnego. 14 00:01:55,000 --> 00:02:02,000 Wydawało nam się, że gromady kuliste są bardzo prostymi układami gwiazd, 15 00:02:02,000 --> 00:02:09,000 gdyż gwiazdy te powstawały w tym samym czasie i z tego samego materiału, 16 00:02:09,000 --> 00:02:14,000 mają taki sam skład i znajdują się na tej samej odległości. 17 00:02:14,000 --> 00:02:26,000 Myślę, że ten wynik zmieni nasz pogląd na gromady kuliste. Jest to przełomowy rezultat. 18 00:02:26,000 --> 00:02:30,000 Astronomowie wykorzystali Hubble's Advanced Camera for Surveys do pomiarów jasności - 19 00:02:30,000 --> 00:02:38,000 mierzonej wzdłuż osi widzenia - oraz kolorów gwiazd w gromadzie - które widzimy tutaj, błękitne po lewej i czerwone po prawej. 20 00:02:38,000 --> 00:02:45,000 Pomiary ukazały trzy oddzielne populacje, każdą z nich nieco bardziej niebieską. 21 00:02:45,000 --> 00:02:53,000 Ta różnica barwy sugeruje, że kolejne pokolenia gwiazdowe mają nieco inny skład chemiczny. 22 00:02:53,000 --> 00:03:03,000 Nie jesteśmy pewni, jak do tego doszło, ale możliwe, że pierwsza generacja gwiazd w gromadzie wyrzuciła dużo materiału, 23 00:03:03,000 --> 00:03:10,000 z którego nieco później sformowała się druga generacja gwiazd z zupełnie innymi własnościami chemicznymi. 24 00:03:10,000 --> 00:03:19,000 Jest to sensowne wyjaśnienie, spójne z faktem, iż NGC 2808 jest jedną z najmasywniejszych gromad w galaktyce zdolną do utrzymania całego gazu. 25 00:03:21,000 --> 00:03:27,000 Astronomowie powszechnie uważali, że w gromadach kulistych powstaje tylko jedna generacja gwiazd, 26 00:03:27,000 --> 00:03:34,000 ponieważ energia emitowana z tej pierwszej porcji gwiazd wyrzuca gaz potrzebny do sformowania kolejnych. 27 00:03:34,000 --> 00:03:42,000 Lecz rozległa gromada, podobna do NGC 2808, która jest dwa do trzech razy większa od typowej 28 00:03:43,000 --> 00:03:52,000 może być w stanie grawitacyjnie utrzymać ten gaz. Mimo, że astronomowie przeszukiwali pod kątem różnorodnych populacji jedynie dwie gromady, 29 00:03:52,000 --> 00:03:56,000 to uważają oni, że może to być typowe zjawisko w innych masywnych gromadach. 30 00:03:57,000 --> 00:04:04,000 Oczywiście nikt jeszcze nie zdecydował się ogłosić, że poprzednie teorie są nieaktualne, 31 00:04:04,000 --> 00:04:12,000 ale to odkrycie może być początkiem nowego kierunku w badaniach populacji gromad kulistych 32 00:04:13,000 --> 00:04:20,000 Grupa badawcza planuje wykorzystanie Bardzo Dużego Teleskopu ESO do badań składu chemicznego NGC 2808. 33 00:04:20,000 --> 00:04:28,000 Być może zdobywając dalsze dowody na kilka okresów formowania się gwiazd oraz wskazówki co do ich przebiegu. 34 00:04:28,000 --> 00:04:36,000 Grupa badawcza wykorzysta również teleskop Hubble'a do przeczesania 10 kolejnych rozległych gromad kulistych w poszukiwaniu oddzielnych generacji gwiazd. 35 00:04:37,000 --> 00:04:40,000 I tym kończymy kolejnego Hubblecasta, który prowadził dla was dr J. 36 00:04:40,000 --> 00:04:45,000 Po raz kolejny natura przerosła nasze najśmielsze oczekiwania... 37 00:04:47,000 --> 00:04:51,000 Hubblecast produkowany jest przez ESA/Hubble w Europejskim Obserwatorium Południowym w Niemczech. 38 00:04:51,000 --> 00:04:56,000 Misja Hubble'a jest owocem międzynarodowej współpracy między NASA oraz Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Tłumaczenie: Przemysław Etz