1 00:00:00,000 --> 00:00:04,000 Welkom bij de eerste van twee bijzondere episodes van Hubblecast. 2 00:00:05,000 --> 00:00:12,000 Vorige maand vroegen we om vragen over Hubble en astronomie te stellen en de respons was overweldigend! 3 00:00:16,000 --> 00:00:22,000 In deze episode beantwoorden we jullie vragen over Hubble. 4 00:00:23,000 --> 00:00:26,000 In de volgende episode behandelen we de wetenschappelijke vragen. 5 00:00:44,000 --> 00:00:47,000 Episode 78: V&A met Dr J deel 1 6 00:00:50,000 --> 00:00:54,000 Gepresenteerd door Dr J, ofwel Dr Joe Liske 7 00:00:56,000 --> 00:00:59,000 Velen van jullie vroegen naar de locatie van Hubble. 8 00:00:59,000 --> 00:01:06,000 Hubble bevindt zich in een baan om de Aarde op een hoogte van zo'n 545 kilometer. 9 00:01:07,000 --> 00:01:14,000 De helling van zijn baan komt overeen met de evenaar van de Aarde, namelijk een hoek van ongeveer 28,5 graden. 10 00:01:14,000 --> 00:01:26,000 Hubble heeft een snelheid van 28 000 km/u. Hij maakt dus één volledige baan in net geen 97 minuten. 11 00:01:26,000 --> 00:01:31,000 Hubble draait dus bijna 15 keer per dag om de Aarde! 12 00:01:32,000 --> 00:01:37,000 En ja, je KAN hem zien. Zelfs met het blote oog als je weet waar je naar moet kijken... 13 00:01:45,000 --> 00:01:49,000 Ik wil Hubble in de ruimte zien. Hoe begin ik daaraan? 14 00:01:52,000 --> 00:01:54,000 Waar IS Hubble? 15 00:01:56,000 --> 00:02:02,000 Vind de locatie van Hubble of andere satellieten en ruimtetelescopen hier: 16 00:02:05,000 --> 00:02:08,000 Dus Hubble is niet eenzaam en alleen daarboven? 17 00:02:08,000 --> 00:02:15,000 Het is druk in de ruimte en er bevinden zich veel andere actieve satellieten en ruimteafval in een baan om de Aarde. 18 00:02:15,000 --> 00:02:18,000 Waarom botst Hubble dan nergens tegen? 19 00:02:20,000 --> 00:02:26,000 Hoe blijft Hubble in zijn baan zonder ergens tegen te botsen? Er zijn zoveel dingen daarboven... 20 00:02:28,000 --> 00:02:35,000 Er zijn weinig satellieten met een gelijkaardige baan als Hubble, dus er is weinig kans op een botsing. 21 00:02:45,000 --> 00:02:51,000 De banen van zichtbaar ruimteafval dat groot genoeg is om schade te veroorzaken, worden zorgvuldig gevolgd. 22 00:02:53,000 --> 00:02:59,000 Zo kan voorspeld worden of en wanneer afval met Hubble zal botsen. 23 00:03:00,000 --> 00:03:06,000 Als er grote kans is op een botsing kan Hubble niet in een andere baan verplaatst worden, want hij heeft geen motor. 24 00:03:07,000 --> 00:03:18,000 Maar, men kan de oriëntatie wijzigen en als afval niet vermeden kan worden, kan de stevige, minder delicate achterkant van Hubble de impact opvangen. 25 00:03:20,000 --> 00:03:27,000 Een rampzalige botsing, zoals degene die Hubble vernietigde in het begin van de film Gravity, is erg onwaarschijnlijk. 26 00:03:29,000 --> 00:03:34,000 De mogelijke botsingen met ruimteafval is zeker een nadeel voor ruimtetelescopen. 27 00:03:36,000 --> 00:03:40,000 Sommigen wilden de voor- en nadelen horen van ruimtetelescopen versus die op de grond. 28 00:03:42,000 --> 00:03:50,000 Hebben optische telescopen op de grond gelijkaardige of betere capaciteiten als Hubble dankzij adaptieve optiek? 29 00:03:50,000 --> 00:03:55,000 Zal adaptieve optiek optische ruimtetelescopen uiteindelijk overbodig maken? 30 00:03:57,000 --> 00:04:04,000 Een veel jongere versie van mezelf had het hier over in Hubblecast episode 6. 31 00:04:08,000 --> 00:04:11,000 Episode 6: Een gevecht tussen reuzen - telescopen in de ruimte en op de grond 32 00:04:14,000 --> 00:04:16,000 De atmosfeer blokkeert bepaalde lichtgolflengtes. 33 00:04:16,000 --> 00:04:20,000 Enkel ruimtetelescopen als Hubble, die boven de atmosfeer vliegen, 34 00:04:20,000 --> 00:04:25,000 kunnen ultraviolet en infrarood licht zien, die onzichtbaar zijn vanop de grond. 35 00:04:27,000 --> 00:04:32,000 Ruimtetelescopen voorkomen ook het vervagende effect van de aardse atmosfeer. 36 00:04:32,000 --> 00:04:38,000 Maar, vandaag de dag kunnen grote telescopen op de grond deze vervaging corrigeren. 37 00:04:38,000 --> 00:04:42,000 Ze kunnen hun beelden zelfs scherper maken dan die van Hubble. 38 00:04:43,000 --> 00:04:50,000 Maar dit werk niet in de optiek, maar enkel op grotere golflengtes en over relatief kleine gezichtsvlakken. 39 00:04:51,000 --> 00:04:58,000 En dus is er zeker nog nood aan ruimtetelescopen, zelfs voor die golflengtes die ook de grond bereiken. 40 00:05:01,000 --> 00:05:05,000 Met ruimtetelescopen is het een veel groter probleem als er iets mis gaat. 41 00:05:05,000 --> 00:05:08,000 Dat zagen NASA en ESA met hun eigen ogen met Hubble. 42 00:05:12,000 --> 00:05:16,000 Episode 41: Hubble's geschiedenis door Hubble's wetenschappers 43 00:05:19,000 --> 00:05:24,000 Door sferische aberratie, een fout in de hoofdspiegel, kon de telescoop niet goed scherpstellen. 44 00:05:25,000 --> 00:05:32,000 Hubble's beelden moesten haarscherp zijn, maar astronomen konden de kleine details van hun waarnemingen niet zien. 45 00:05:34,000 --> 00:05:40,000 Sommigen willen weten hoe de fout in Hubble's hoofdspiegel werd gecorrigeerd. 46 00:05:42,000 --> 00:05:47,000 De hoofdspiegel van de Hubbletelescoop was stuk. Hoe werd dit probleem opgelost? 47 00:05:49,000 --> 00:05:54,000 Ze hebben een contactlens gemaakt voor Hubble, COSTAR genaamd. 48 00:05:54,000 --> 00:06:00,000 Eén van Hubble's instrumenten werd vervangen door deze corrigerende optiek tijdens de eerste onderhoudsmissie. 49 00:06:01,000 --> 00:06:07,000 COSTAR bestond uit kleine spiegels die in het lichtpad van Hubble werden geplaatst. 50 00:06:07,000 --> 00:06:11,000 Zo corrigeerden ze de straal voor deze de wetenschappelijke instrumenten bereikten. 51 00:06:12,000 --> 00:06:16,000 Later werden instrumenten ontworpen om de aberratie zelf te corrigeren. 52 00:06:17,000 --> 00:06:23,000 Uiteindelijk was COSTAR niet meer nodig en dus werd het tijdens de vierde onderhoudsmissie verwijderd. 53 00:06:26,000 --> 00:06:33,000 Ik heb pas gelezen dat de Amerikaanse regering enkele spionagesatellieten vrijgeeft voor astronomen. Klopt dat? 54 00:06:33,000 --> 00:06:35,000 Ja, dat klopt! 55 00:06:36,000 --> 00:06:39,000 De satellieten werden echter nooit door de regering gelanceerd of gebruikt. 56 00:06:40,000 --> 00:06:44,000 Eén van deze Hubble-achtige telescopen zal mogelijk gelanceerd worden voor wetenschappelijke doeleinden. 57 00:06:51,000 --> 00:06:54,000 We hebben ook verschillende vragen gekregen over Hubbledata. 58 00:06:55,000 --> 00:07:01,000 Wat ik interessant vind aan Hubble is de hoeveelheid data. Hoeveel gigabyte aan data produceert hij? 59 00:07:02,000 --> 00:07:06,000 Hoe groot is de hoeveelheid data die Hubble opslaat en verwerkt? 60 00:07:08,000 --> 00:07:12,000 De hoeveelheid data die Hubble produceert is helemaal niet zo groot. 61 00:07:12,000 --> 00:07:17,000 Elke week stuurt hij 120 GB aan gegevens door naar de Aarde. 62 00:07:17,000 --> 00:07:19,000 Dat zijn zo'n 26 dvd's. 63 00:07:20,000 --> 00:07:23,000 De gegevens worden eerst naar New Mexico gestuurd. 64 00:07:23,000 --> 00:07:26,000 Daarna gaan ze naar NASA's Goddard Space Flight Center. 65 00:07:26,000 --> 00:07:34,000 Uiteindelijk gaan ze naar de Space Telescope Science Institute in de VSA en naar instituten in Europa, voor verwerking en archiveren. 66 00:07:35,000 --> 00:07:40,000 Na één jaar kan IEDEREEN de data gratis downloaden en gebruiken. 67 00:07:44,000 --> 00:07:49,000 Bestaan de kleuren die Hubble toont echt? Wat als we ze met het blote oog zouden zien? 68 00:07:50,000 --> 00:07:53,000 Om dit te beantwoorden heb je een hele Hubblecast nodig. 69 00:07:53,000 --> 00:07:59,000 Maar goed dat we die hebben! Kijk eens naar Hubblecast 23: Het onzichtbare zien. 70 00:08:04,000 --> 00:08:06,000 Velen waren bezorgd over de toekomst van Hubble. 71 00:08:07,000 --> 00:08:08,000 En terecht. 72 00:08:22,000 --> 00:08:27,000 Helaas heeft Hubble zijn laatste verjongingskuur achter de rug en zal hij niet meer onderhouden worden. 73 00:08:29,000 --> 00:08:33,000 We bespraken zijn vijfde en laatste onderhoudsmissie in Hubblecast 28. 74 00:08:33,000 --> 00:08:38,000 Daarin gaven we ook wat hints over het uiteindelijke lot van onze favoriete telescoop. 75 00:08:47,000 --> 00:08:51,000 Episode 28: Onderhoudsmissie 4 76 00:08:52,000 --> 00:08:59,000 Astronauten zullen ruimtewandelingen uitvoeren om onderdelen te vervangen. Zo gaat Hubble hopelijk tot volgend decennium mee. 77 00:09:00,000 --> 00:09:11,000 Ze zullen ook een speciaal mechanisme aanbrengen zodat een robotisch ruimtetuig in de toekomst Hubble naar een vredige laatste rustplaats in de oceaan kan leiden. 78 00:09:13,000 --> 00:09:22,000 Hubble gaat niet eeuwig mee. Zijn lot is nog niet bezegeld, maar hij zal waarschijnlijk terug naar de Aarde komen. 79 00:09:22,000 --> 00:09:30,000 Onderweg zal hij deels opbranden in de aardse atmosfeer en zijn leven zal ergens in de Pacifische oceaan eindigen. 80 00:09:32,000 --> 00:09:38,000 Maar iedereen hier zegt dat Hubble nog tot tenminste 2020 meegaat en misschien zelfs langer! 81 00:09:38,000 --> 00:09:43,000 En er komen dus nog veel foto's, wetenschapsitems en natuurlijk Hubblecasts. 82 00:09:44,000 --> 00:09:46,000 En wat dan volgt... 83 00:09:57,000 --> 00:10:00,000 Dit is de James Webb Space Telescoop. 84 00:10:00,000 --> 00:10:06,000 In 2018 wordt hij op 1,5 miljoen kilometer van de aarde in een baan gebracht. 85 00:10:08,000 --> 00:10:16,000 Zijn hoofdspiegel heeft een diameter van 6,5 meter en hij zal verdere en zwakkere objecten kunnen zien dan Hubble. 86 00:10:16,000 --> 00:10:19,000 Sommigen noemen hem Hubble's opvolger. 87 00:10:20,000 --> 00:10:23,000 Maar zijn de twee telescopen echt te vergelijken? 88 00:10:27,000 --> 00:10:29,000 Er zijn eigenlijk veel verschillen tussen hen. 89 00:10:30,000 --> 00:10:37,000 Maar dat onderwerp verdient een eigen Hubblecast en die komt er volgend jaar. Nog even geduld dus! 90 00:10:38,000 --> 00:10:47,000 Om deel 1 van onze V&A af te ronden zullen we enkele dingen beantwoorden die iedereen dolgraag wil weten. 91 00:10:47,000 --> 00:10:50,000 NEE, we hebben geen kleine, groene mannetjes gevonden. 92 00:10:51,000 --> 00:10:53,000 En we hebben ook Discworld niet gevonden. 93 00:10:54,000 --> 00:10:56,000 We WETEN NIET of we alleen zijn of niet. 94 00:10:57,000 --> 00:11:01,000 En NEE, de foto's zijn niet vervalst! 95 00:11:02,000 --> 00:11:08,000 Dit is DR J, einde van de Hubblecast. De natuur heeft ons nog maar eens met verstomming geslagen. 96 00:11:11,000 --> 00:11:16,000 Hubblecast wordt geproduced door ESA/Hubble in de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Duitsland. 97 00:11:16,000 --> 00:11:19,000 De Hubblemissie is een project van internationale coöperatie tussen NASA en ESA.