1 00:00:04,100 --> 00:00:08,080 Technologie is het hart van wat Hubble is en doet. 2 00:00:08,800 --> 00:00:14,859 Daardoor hebben de ontwikkelingen die gemaakt zijn bij het maken en in stand houden van telescopen zoals Hubble 3 00:00:14,859 --> 00:00:18,000 invloed gehad op gebieden die ver van astronomie verwijderd zijn. 4 00:00:18,314 --> 00:00:23,113 Van de industrie tot medicijnen, van luchtvaart tot de energie sector, 5 00:00:23,113 --> 00:00:28,000 moderne astronomie heeft ieder gebied van de technologie beinvloed. 6 00:00:41,000 --> 00:00:45,000 De Invloed van Astronomie op onze Technologische Wereld. 7 00:00:47,300 --> 00:00:53,852 Wat voor practisch nut is er voor de meeste mensen? Je weet wel, voorbeelden uit het dagelijks leven? 8 00:00:54,530 --> 00:00:57,780 Nou, goed. Eerst doen we fundamentele natuurkunde. 9 00:00:57,780 --> 00:01:03,281 Dus dat betekent dat wat we ook doen, dit geen toepassing in de toekomst moet hebben. 10 00:01:03,281 --> 00:01:07,649 En iets wat een directe toepassing heeft, is de Algemene Relativiteitstheorie. 11 00:01:07,649 --> 00:01:11,300 Weet je nog, Einstein, 1916, precies honderd jaar geleden? 12 00:01:11,300 --> 00:01:17,200 Hij bedacht de Algemene Relativiteitstheorie. Jarenlang was het nutteloos. 13 00:01:17,254 --> 00:01:23,982 Ik bedoel, nutteloos voor normale mensen. Tegenwoordig gebruikt iedereen het dageljks. 14 00:01:23,982 --> 00:01:28,000 En ze zouden niet geloven waar en hoe, is het niet? Omdat het in hun eigen zakken zit. 15 00:01:28,000 --> 00:01:33,064 GPS! GPS in je mobiele telefoon, dat is een directe toepassing van de Algemene Relativiteitstheorie. 16 00:01:33,064 --> 00:01:37,092 Om precies te zijn: het zou niet werken zonder Algemene Relativiteitstheorie. 17 00:01:40,590 --> 00:01:46,395 Hubble is een geavanceerd instrument, het instellen van een gouden standaard onder de observatoria. 18 00:01:50,188 --> 00:01:55,234 Om het ueberhaupt voort te brengen was er ten eerste zeer geavanceerde technologie nodig; 19 00:01:55,234 --> 00:02:02,757 en voortdurende verbeteringen en upgrades, vijf onderhoudsmissies inbegrepen, maakten het systeem tot wat het nu is. 20 00:02:05,500 --> 00:02:13,015 Het zal je dus niet verbazen dat veel technologien die oorspronkelijk voor Hubble en andere sterrenkundige instrumenten ontwikkeld zijn 21 00:02:13,015 --> 00:02:16,194 hun weg gevonden hebben in andere gebieden. 22 00:02:18,300 --> 00:02:23,715 Astrnomische visualisatie technologien zijn van grote invloed geweest op medische apparatuur. 23 00:02:24,000 --> 00:02:30,718 Sommige daarvan, zoals CCD en CMOS-detectoren hebben hun intrede gedaan in het dagelijks leven. 24 00:02:31,127 --> 00:02:36,285 Deze electronische chips zetten fotons om in een electrische lading, 25 00:02:36,285 --> 00:02:40,967 wat camera's in staat stelt met een ongelooflijke precisie op licht te reageren. 26 00:02:43,000 --> 00:02:45,995 CCD's zijn cruciaal voor Hubble. 27 00:02:46,500 --> 00:02:55,000 Zijn Advanced Camera for Surveys gebruikt een CCD camera om beelden te vangen zoals de Hubble Ultra Deep Field, 28 00:02:55,000 --> 00:02:59,430 het verste zichtbare-licht beeld van de cosmos dat ooit verkregen is. 29 00:03:01,300 --> 00:03:06,340 Het besluit om supergevoelige CCD technologie op Hubble te gebruiken 30 00:03:06,340 --> 00:03:11,588 heeft een enorme rol gespeeld in de verbetering en het populair worden van deze detectoren. 31 00:03:12,500 --> 00:03:19,723 Vergelijkbare exemplaren hebben sindsdien hun weg gevonden in persoonlijke camera's, webcams en mobiele telefoons. 32 00:03:21,107 --> 00:03:25,626 Trouwens, ook net een eeuw geleden kwam er de quantum physica. 33 00:03:25,626 --> 00:03:31,166 Een algehele revolutie in de manier waarop we ons de wereld voorstelden. 34 00:03:31,166 --> 00:03:34,854 En zonder quantum physica zou een mobiele telefoon ook niet werken. 35 00:03:34,854 --> 00:03:41,125 Onze GPS gadgets zijn ons net zo vertrouwd als onze smart phones en digitale camera's. 36 00:03:41,125 --> 00:03:45,568 Via een systeem van satellieten die door het VS leger bediend wordt, 37 00:03:45,568 --> 00:03:51,814 kunnen autobestuurders en gebruikers van smartphones op ieder moment hun preciese locatie bepalen. 38 00:03:53,878 --> 00:03:58,662 GPS satellieten gebruiken zeer heldere en erg verre sterrenkundige objecten 39 00:03:58,662 --> 00:04:02,330 om hen te helpen hun positie met hoge nauwkeurigheid te bepalen. 40 00:04:04,120 --> 00:04:08,530 Om deze heldere objecten, bekend als quasars, nauwkeurig in kaart te kunen brengen, 41 00:04:08,530 --> 00:04:13,412 was een hechte samenwerking nodig tussen de ontwikkelaars en de sterrenkunde. 42 00:04:17,144 --> 00:04:23,620 De EU, in samenwerking met ESA, ontwikkelt op dit moment haar eigen, zuiver civiele, 43 00:04:23,620 --> 00:04:30,095 satelliet navigatie systeem, Galileo, die tegen het eind van 2016 in werking zal treden. 44 00:04:32,000 --> 00:04:37,573 Het is niet de hardware van de astronomie die aandacht getrokken heeft in de wijdere wereld van de technologie. 45 00:04:38,040 --> 00:04:45,004 Hubble's instrumenten zouden veel minder nuttig zijn zonder de juiste software om de gegevens die zij verzamelen te analyseren. 46 00:04:45,598 --> 00:04:50,442 Deze software is met gebruik van speciale programmeertalen ontwikkeld. 47 00:04:50,681 --> 00:04:56,442 Interactive Data Language, of IDL, is zo'n programmeertaal. 48 00:04:57,114 --> 00:05:01,967 Tegenwoordig wordt het veel gebruikt in de medische natuurkunde en de meteorologie. 49 00:05:02,263 --> 00:05:07,400 Maar de eerste IDL programma's werden gebruikt om astronomische gegevens te analyseren 50 00:05:07,400 --> 00:05:12,113 en tegenwoordig hebben we nog steeds veel nieuwe programma's aan astronomen te danken. 51 00:05:14,900 --> 00:05:21,260 IDL is bij verre niet het enige wat de medische wereld en de astronomie gemeen hebben. 52 00:05:23,000 --> 00:05:27,000 Weet je, er is zichtbaar licht, radio, infra-rood, 53 00:05:27,000 --> 00:05:34,000 en dit zijn allemaal electromagnetische golven die astronomen graag gebruiken om het Universum te observeren. 54 00:05:34,000 --> 00:05:37,326 Maar op een zeker moment ontbraken toch de roentgenstralen. 55 00:05:37,326 --> 00:05:41,088 Dus een astronoom zei: OK, daar moeten we echt iets aan doen 56 00:05:41,088 --> 00:05:45,174 en hij ontwikkelde de technologie om de hemel in roentgenstralen te observeren. 57 00:05:45,174 --> 00:05:49,100 Dus, hij kreeg de Nobel prijs, wat fijn was, en wij kregen de technologie. 58 00:05:49,100 --> 00:05:54,996 En nu gebruiken wij allemaal het dagelijks als we door de veiligheidstest op een vliegveld gaan 59 00:05:54,996 --> 00:05:56,459 of als je naar een ziekenhuis gaat. 60 00:05:56,459 --> 00:06:01,266 Dus dit is een voorbeeld van een technologie die dagelijks wordt gebruikt, dankzij de astronomie. 61 00:06:02,653 --> 00:06:07,265 Geavanceerde beeldtechnieken die door Hubble gebruikt worden om diep in de ruimte te kijken 62 00:06:07,265 --> 00:06:13,117 worden nu gebruikt om doktoren borstweefsel te laten zien zonder chirurgie. 63 00:06:16,415 --> 00:06:20,747 Software, ontwikkeld voor de verwerking van ESA's satellietfoto's 64 00:06:20,747 --> 00:06:27,550 is aangepast om signalen van de ziekte van Alzheimer op te sporen in Magnetic Resonance Imaging scans. 65 00:06:27,550 --> 00:06:32,000 En deze scanners, samen met vele andere die in de medische wereld gebruikt worden, 66 00:06:32,000 --> 00:06:35,933 hebben geprofiteerd van de vooruitgang in de visualiserings technologie die ontstond toen 67 00:06:35,933 --> 00:06:38,649 telescopen als Hubble gemaakt werden. 68 00:06:41,762 --> 00:06:46,048 Sterren twinkelen en dat is een erg groot probleem voor astronomen. 69 00:06:46,048 --> 00:06:52,000 Feitelijk twinkelen de sterren niet echt, het probleem is onze atmosfeer, omdat die beweegt 70 00:06:52,000 --> 00:06:57,792 En om de beweging van de atmosfeer te corrigeren, hebben astronomen een erg slim idee, 71 00:06:57,792 --> 00:06:59,835 adaptieve optiek genaamd. 72 00:06:59,835 --> 00:07:03,295 En het idee is; of je neemt een erg heldere natuurlijke ster, 73 00:07:03,295 --> 00:07:08,032 of je gebruikt een erg krachtige laser en gebruikt die om een laser gestuurde ster te maken. 74 00:07:08,032 --> 00:07:12,908 Het idee is, je weet hoe de perfecte ster er uit moet zien, 75 00:07:12,908 --> 00:07:17,854 en dan meet je de laser gestuurde ster of de natuurlijke heldere ster in je telescoop, 76 00:07:17,854 --> 00:07:22,684 en door te vergelijken hoe die twee er uit zien en door een hoop ingewikkelde wiskunde te gebruiken 77 00:07:22,684 --> 00:07:25,702 kan je een algoritme bedenken om je beeld te corrigeren. 78 00:07:25,702 --> 00:07:30,547 Maar deze technologie is gebruikt in een medische applicatie, nietwaar? 79 00:07:30,547 --> 00:07:37,615 Zeker! Op die manier heeft men laser operaties ontwikkeld en, ik heb zo'n operatie ondergaan, 80 00:07:37,615 --> 00:07:40,606 die LASIK genoemd wordt en het idee is hetzelfde. 81 00:07:40,606 --> 00:07:45,742 Eigenlijk bekijken ze hoe de perfecte oogbal vorm er uit zou moeten zien, 82 00:07:45,742 --> 00:07:48,259 en ze gebruiken de laser om die perfecte vorm te bereiken 83 00:07:48,259 --> 00:07:51,766 en daarna kan je de wereld veel scherper zien. 84 00:07:52,750 --> 00:07:55,667 Dit is maar het topje van de ijsberg. 85 00:07:55,667 --> 00:07:59,614 Technologie die oorspronkelijk ontworpen is om het Universum te onderzoeken 86 00:07:59,614 --> 00:08:07,602 heeft op honderden manieren aan ons dagelijkse leven bijgedragen en heeft bovendien de internationale samenwerking bevorderd. 87 00:08:11,497 --> 00:08:17,348 Hoewel het profijt in ons dagelijks leven niet altijd duidelijk is, het is er wel. 88 00:08:17,348 --> 00:08:22,457 Van de bijdrage aan een gevarieerd scala van gebieden door het doorgeven van technologie, 89 00:08:22,457 --> 00:08:25,823 tot het veranderen van ons beeld van het Universum waar we in leven, 90 00:08:25,823 --> 00:08:31,717 blijft astronomie een grotere rol in ons dagelijks leven spelen dan we ons realiseren. 91 00:08:32,459 --> 00:08:38,076 We schatten een hoop oude observaties op waarde. We willen ze voor altijd behouden. 92 00:08:38,076 --> 00:08:44,020 Want als je een observatie doet kan die nooit opnieuw gedaan worden omdat de hemel verandert. 93 00:08:44,020 --> 00:08:49,500 Dus hebben we observaties die echt oud zijn. Bij voorbeeld 10, 20, 50, 100 jaar. 94 00:08:49,500 --> 00:08:57,836 We hebben een beeldformaat: fits. Het wordt niet erg algemeen algemeen gebruikt maar het is uitgesproken standaard. 95 00:08:57,836 --> 00:08:59,058 Iedereen gebruikt het. 96 00:08:59,058 --> 00:09:02,285 Zoiets als jpeg, wat de meeste mensen kennen, of gif... 97 00:09:02,285 --> 00:09:07,974 Het is als jpeg, maar alles wordt in de file beschreven. 98 00:09:07,974 --> 00:09:11,318 Dus als je de file krijgt weet je hoe je het moet lezen. 99 00:09:11,318 --> 00:09:19,932 En nu wordt het ook in andere gebieden dan de astronomie gebruikt om data op te slaan. Zoals oude bibliotheken. 100 00:09:19,932 --> 00:09:28,175 De bibliotheek van het Vaticaan gebruikt ons astronomisch formaat. En weet je, zij doen het voor de lange termijn. 101 00:09:28,175 --> 00:09:34,909 Dus wordt alle digitalisatie van het Vaticaans archief nu uitgevoerd in dat fits formaat 102 00:09:34,909 --> 00:09:38,439 dat universeel is voor alle sterrenkundigen. 103 00:09:38,439 --> 00:09:47,076 Dus stel je voor: ik zou een tape of CD of een beeld dat 30 jaar geleden in de VS was opgenomen kunnen ontvangen 104 00:09:47,076 --> 00:09:49,561 en zou het met een russische collega kunnen delen. 105 00:09:49,561 --> 00:09:58,500 Geen probleem met formaat eigendom of versie, het werkt gewoon, het is standaard. Magisch. 106 00:09:59,058 --> 00:10:16,000 Transcriptie door ESA / Hubble; vertaling door —